Sunday, March 6, 2011

Three Ball Cascade (*)

Η Ιωάννα είναι από εκείνες τις περιπτώσεις που χαίρεσαι να έχεις στο ντότζο. Παρότι δεν είναι και στην γκχ, γκχ, πρώτη της, νεότητα, έρχεται σε τουλάχιστον τρεις προπονήσεις την εβδομάδα, ακούει αυτά που της λένε ο δάσκαλος και οι παλιότεροι (aka σεμπάι), προσπαθεί διαρκώς να γίνει καλύτερη και, ενίοτε, ψάχνεται και με τα θεωρητικά της τέχνης –«ενίοτε», διότι συνήθως δεν ψάχνεται αλλά απλώς προπονείται. Όταν δε, κάποια στιγμή κάποιος τη ρώτησε πώς και δεν ενδιαφέρεται για τα περαιτέρω, η απάντηση ήταν «έχω μάθει από τα ζογκλερικά ότι όσο και αν διαβάζεις ή κουβεντιάζεις, άμα δεν κάνεις προπόνηση, δεν κάνεις τίποτα».

Βεβαίως η αναφορά περί ζογκλερικών κίνησε το ενδιαφέρον απάντων των παρευρισκομένων –υπάρχει κανείς που να μην έχει εντυπωσιαστεί κάποτε στη ζωή του από τα κόλπα των ζογκλέρ με τις μπάλες, τις κορίνες, τους κρίκους κ.λπ.; Όλοι (ή σχεδόν όλοι) κάποτε πήγαμε στο τσίρκο ή κάτι είδαμε στον δρόμο ή στην τηλεόραση και όλοι (ή σχεδόν όλοι) αναρωτηθήκαμε «μα πώς το κάνει ο/η @#$%&*;» Και η απάντηση είναι λίγο-πολύ γνωστή σε όσους κάνουν πολεμικές τέχνες (ή, εν πάση περιπτώσει, θα έπρεπε να είναι): κέικο –μ’ άλλα λόγια, προπόνηση.

Κοινοτοπίες και χιλιοειπωμένα πράγματα –όχι; Όλα τα πράγματα, γίνονται καλύτερα με την προπόνηση, είτε πρόκειται για το τζούντο, είτε πρόκειται για το ψητό της κατσαρόλας, είτε για την ιαπωνική γλώσσα. Ωστόσο, η δεξιότητα στα ζογκλερικά (κατά την Ιωάννα τουλάχιστον, αλλά αφότου είδαμε τι μπορεί να κάνει με τρία, τέσσερα και πέντε μπαλάκια, δεν έχουμε λόγο να την αμφισβητούμε) είναι λίγο πιο κοντά στις δεξιότητες των πολεμικών τεχνών από ό,τι το ψητό της κατσαρόλας ή η ιαπωνική γλώσσα. Και αυτό, για τον προφανή (;) λόγο ότι τόσο οι πολεμικές τέχνες, όσο και τα ζογκλερικά, είναι –κατά βάση- σωματικά πράγματα.

Το πιο απλό ζογκλερικό κόλπο με τις μπάλες, είναι αυτό που οι αγγλόφωνοι αποκαλούν «three ball cascade»· σε απλές γραμμές, πρόκειται για μια τεχνική όπου μια από τις μπάλες βρίσκεται πάντοτε στον αέρα, ενώ οι άλλες δύο βρίσκονται στα χέρια του ζογκλέρ. Όλα τα κόλπα με μπάλες, κορίνες, κρίκους και γενικώς διάφορα αντικείμενα (αξίζει να ψάξει κανείς για βίντεο όπου ο ζογκλέρ παίζει με αλυσοπρίονα), έχουν στη βάση τους το «three ball cascade»: πετάς ένα και πιάνεις δύο. Εύκολο. Τουλάχιστον στο χαρτί.

Όχι, δεν είναι· αν μη τι άλλο, δεν είναι στην αρχή. Όμως γίνεται, με τον καιρό και με την προπόνηση. Ο υποψήφιος ζογκλέρ, ξεκινάει με μια μπάλα, και μαθαίνει να την πετάει από το ένα χέρι στο άλλο. Παράλληλα, προσπαθεί να έχει το σώμα του χαλαρό (ιδιαίτερα τα χέρια του από τους ώμους και κάτω), να έχει σταθερή αναπνοή, να έχει τα γόνατα ελαφρά λυγισμένα και να κοιτάζει ευθεία μπροστά του, αφήνοντας την μπάλα να περνάει από το οπτικό του πεδίο και χρησιμοποιώντας την περιφερειακή του όραση –η εστίαση στην μπάλα δεν είναι και πολύ καλή ιδέα καθώς όταν οι μπάλες γίνουν δύο, τρεις, τέσσερις κ.λπ. υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να χάσεις την μπάλα –κυριολεκτικά.

Αφότου συνηθίσει το πέταγμα και το πιάσιμο της μιας μπάλας, ο ασκούμενος προσθέτει και άλλη μια· το ζητούμενο εδώ, είναι να αποκτήσει αίσθηση χρόνου και απόστασης ώστε να αφήνει τη δεύτερη μπάλα να φύγει (και, άρα, να απελευθερωθεί το χέρι), όταν η πρώτη έχει φτάσει στο υψηλότερο σημείο της τροχιάς της. Οι γάτοι του juggling, λένε ότι αν καταφέρεις να μάθεις καλά (και όταν λέμε «καλά», εννοούμε «ΚΑΛΑ») την αλλαγή με τις δύο μπάλες, θεωρητικώς έχεις τελειώσει, καθώς όσες μπάλες και να προστεθούν μετά, η αρχή (και η βασική τεχνική) παραμένει η ίδια.

Τελευταία έρχεται η τρίτη μπάλα –εκεί το πράγμα, αρχίζει και γίνεται όντως ζογκλερικό. Πιάνεις τις δύο μπάλες με το ένα χέρι, πετάς τη μια στον αέρα, μόλις φτάσει στην κορυφή της τροχιάς της και αρχίζει να πέφτει, πετάς τη δεύτερη και πιάνεις την πρώτη και όταν η δεύτερη φτάσει στην κορυφή της τροχιάς της και αρχίζει να πέφτει, πετάς την τρίτη κ.ο.κ. Όλα αυτά, διατηρώντας το σώμα χαλαρό, τα χέρια κοντά στο σώμα, την αναπνοή ήρεμη και το βλέμμα σε ένα σημείο που να επιτρέπει να βλέπεις τα πάντα χωρίς να εστιάζεις πουθενά.

Χαλαρότητα, αναπνοή, αντίληψη χώρου και χρόνου –οι περισσότεροι ζογκλέρ, λένε ότι όλη τους η τέχνη βρίσκεται στην αντίληψη του timing- ψυχραιμία (οι μπάλες θα πέσουν –είναι αναπόφευκτο) και διάθεση για πολλή προπόνηση σε κάτι που κατά βάση είναι άχρηστο, παρά τα χιλιάδες χρόνια που υπάρχει ως ανθρώπινη δραστηριότητα. Κάτι θυμίζουν όλα αυτά. Ή, εν πάση περιπτώσει, θα έπρεπε να θυμίζουν, έτσι δεν είναι; Βεβαίως, κάποιοι θα σπεύσουν να επισημάνουν ότι οι πολεμικές τέχνες κάποτε ήταν (και για ορισμένους, εξακολουθούν να είναι) χρήσιμες, όμως τελικά, για την πλειονότητα των ανθρώπων, η χρησιμότητά τους είναι πιο κοντά σ’ αυτή του juggling: Γυμνάζεις το σώμα σου (στο σύνολό του) με έναν διαφορετικό τρόπο και παράλληλα μαθαίνεις κάτι για τον εαυτό σου.

Η εκμάθηση μιας καινούριας σωματικής δεξιότητας είναι συχνά κάτι πολύ ταπεινωτικό· πάντα ήταν, απλώς τις περισσότερες τέτοιες δεξιότητες τις αποκτήσαμε στα πρώτα χρόνια της ζωής μας και είτε δεν το θυμόμαστε, είτε είχαμε άλλη αντίληψη περί ταπεινότητας. Δραστηριότητες όπως οι πολεμικές τέχνες (ή το juggling), μας φέρνουν στην κατάσταση αυτή και μας δημιουργούν πλείστα όσα προβλήματα –σε σημείο που συχνά τις παρατάμε. Όμως όπως και το δέσιμο των κορδονιών, ή ο συντονισμός του μαχαιριού και του πιρουνιού στο φαγητό (δεξιότητες που παρά τα όσα νομίζουν οι περισσότεροι, χρειαστήκαμε κάμποση προσπάθεια για να αποκτήσουμε), η απάντηση είναι πάντοτε η ίδια: προπόνηση…

...ή έτσι λέει ο σεμπάι τουλάχιστον. Εγώ απλώς το μεταφέρω...

(*) Αφιερωμένο στον Σπύρο Π.

No comments: