Thursday, February 17, 2011

Corpus Ludum: To Σώμα του Αθλήματος

Μια συμμαθήτρια (συνασκούμενη, συνάδελφος –πώς λέγεται αυτή που κάνει πολεμικές τέχνες στο ντότζο μαζί σου; Μονίμως το ίδιο πρόβλημα) μας είδε να καπνίζουμε μετά το μάθημα. «Καλά, καπνίζετε;» ρώτησε εμβρόντητη –λες και, εν έτει 2005, το πιο παράξενο θέαμα είναι να καπνίζει κάποιος. «Ναι», ήταν η απάντηση. «Μα, εσείς; Αθλητές άνθρωποι;» «Συγνώμη χρυσή μου» απάντησε ο σεμπάι, «αλλά δεν είμαι αθλητής –πολεμικές τέχνες κάνω. Σάμπως πρόκειται να πάμε τις κόντρες ποιος ανεβαίνει πιο γρήγορα τις σκάλες; Άμα θέλεις κόντρες, πάρε εσύ ένα σπαθί και πάρω κι εγώ άλλο ένα, να δούμε ποιος θα βγει ζωντανός». Επακολούθησε το σχετικό γέλιο και η συζήτηση εξετράπη στους αμερικανούς και στην αντικαπνιστική τους υστερία με κορώνες του τύπου «άμα θέλουν να μην καπνίζει ο κόσμος, ας κλείσουν τις καπνοβιομηχανίες στη Βιρτζίνια», όμως ο σεμπάι έθεσε, ως σεμπάι, ένα θέμα.

Πέραν της πλάκας, φίλες, φίλοι και συνασκούμενοι, δεν είμαστε πολεμιστές –τουλάχιστον όχι κυριολεκτικά. Προς το παρόν, αυτό που κάνουμε είναι να πηγαίνουμε σε τακτά χρονικά διαστήματα (και ενίοτε πολύ συχνά) σε κάποιο μέρος και να γυμναζόμαστε. Ναι, η δική μας εκγύμναση έχει πλάκα. Ναι, δεν είναι βαρετή όπως το να σπρώχνεις σίδερα που δεν πάνε και πουθενά ή το να φέρνεις βόλτες σε έναν στίβο. Ναι, φοράμε ωραία, ενίοτε κινηματογραφικά, ρούχα. Ναι, ενδέχεται κάποια στιγμή αν μπλεχτούμε σε κανέναν καυγά να τα καταφέρουμε και όχι μόνο να μη μαζέψουμε το ξύλο της αρκούδας (και άλλων ζώων) αλλά και να ρίξουμε καμία (και να σώσουμε τη γυναίκα της ζωής μας από τα νύχια των κακών και λοιπές κινηματογραφικές ανοησίες). Ναι, μετέχουμε της πολιτιστικής διεπαφής και κατανοούμε κουλτούρες μακρινές κι ονειρεμένες (τσκ, τσκ, τσκ!). Ναι, καθόμαστε μεγάλοι άνθρωποι και παίζουμε με τους πιτσιρικάδες Ναι, ναι, ναι. Ναι, σε όλα.

Όμως το σώμα μας δεν ξέρει ότι δεν είμαστε αθλητές. Δεν ξέρει αν η κούραση στην οποία το υποβάλλουμε είναι προϊόν της υστερίας μας να πάρουμε μετάλλιο (και, ίσως είναι σαφές ότι μιλάω για τις πολεμικές τέχνες –όπου υπάρχουν αγώνες, ό,τι λέω ισχύει ακόμα περισσότερο), να φωτογραφηθούμε αγκαλιά με τον Υπουργό Αθλητισμού και Πολιτισμού (απ' ό,τι ακούω, αυτά είναι, λέει, συγγενή), να ανέβουμε στο υψηλότερο σκαλί του βάθρου, να βγάλουμε πολλά λεφτά και να αποκτήσουμε φήμη, δόξα και άλλα τέτοια αφηρημένα και ασαφή ανταλλάγματα. Αυτό που ξέρει, είναι ότι οι σφυγμοί του ανεβοκατεβαίνουν με αστραπιαίους ρυθμούς, ότι ο ιδρώτας του τρέχει ποτάμι, ότι οι μυς του σφιγγο-ξεσφίγγουν διαρκώς, ότι τα μαλακά του μόρια δέχονται χτυπήματα, ότι οι αρθρώσεις του υφίστανται εντάσεις, ότι η αναπνοή του αλλάζει ρυθμό πιο γρήγορα και από τραγούδι των Dead Kennedys. Γιατί «του»; Επειδή το σώμα έχει μια οντότητα.

Βεβαίως μπορούμε να επιβληθούμε στην οντότητα αυτή (ο νους κινεί το σώμα που λέει και ο Τοχέι –εντάξει, κ. Εκδότα, διαφήμισα ένα βιβλίο μας) και βεβαίως μπορούμε να το κάνουμε σε σημείο που να υπερβούμε τα όριά μας, άνευ της βοήθειας της φαρμακευτικής χημείας, διότι είμεθα και ιδεολόγοι ημείς οι των πολεμικών τεχνών και δε θέλουμε αυτά τα χημικά των επαγγελματιών αθλητών, γι αυτό άλλωστε και καπνίζουμε, πίνουμε, τρώμε γουρουνηδόν κ.λπ. Όμως, προκειμένου να επιβληθούμε στην εν λόγω οντότητα (το σώμα μας), θα πρέπει να αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε ορισμένα πράγματα κάπως διαφορετικά. Σε αντίθετη περίπτωση, ενδέχεται να βρεθούμε να κυνηγάμε κάνα σπόνδυλο στις σκάλες, και που να τρέχεις να κυνηγάς σπονδύλους, δεν είναι και η εποχή τους.

Η έννοια «χόμπι» είναι μια ανοησία του δυτικού πολιτισμού. Το «κάνω καράτε (ή οτιδήποτε άλλο) για χόμπι» δε σημαίνει απολύτως τίποτα αν κάνω καράτε δύο ώρες την ημέρα πέντε ημέρες την εβδομάδα, μετά από μια κουραστική ημέρα δέκα ωρών δουλειάς. Ακόμα και αν η δουλειά είναι δουλειά γραφείου, το σώμα (και, κυρίως, το μυαλό) έχουν γίνει χυλός και θέλουν ξεκούραση, στοργίδα και φροντίδα, κάνα φαί και ύστερα βλέπουμε. Όταν αντ’ αυτών, του ρίχνουμε κατακούτελα και ένα διωράκι μπουνιδο-κλοτσηδο-στραγγαλισμούς μετά πτώσεων (και ουχί «μεταπτώσεων»), πάμε γυρεύοντας για προβλήματα. Ειδικά αν όλη μέρα στο γραφείο έχουμε καπνίσει καμιά 30αριά τσιγάρα, έχουμε πιει εννέα καφέδες (εσπρεσάκια –κάποιος λόγος υπάρχει που μπαίνει σε μικρό φλιτζάνι, αδέλφια) και έχουμε φάει κάποιο σκουπίδι από ταχυφαγείο πέριξ του εν λόγω γραφείου.

Οι πολεμικές τέχνες, όταν γίνονται με τόσο συγκινητική συνέπεια και ένταση, δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τα αθλήματα. Η καταπόνηση στο σώμα είναι ανάλογη και απαιτεί ανάλογη αντιμετώπιση. Οι επαγγελματίες αθλητές ζουν μέσα στα πλαίσια ενός σφιχτού προγράμματος το οποίο ορίζει πάσα λεπτομέρεια της ζωής τους με ευλάβεια νεοφώτιστου μοναχού. Ύπνος, φαγητό, ξεκούραση και προπόνηση είναι ελεγχόμενα από ανθρώπους που ξέρουν πολύ καλά τι τους γίνεται, ενώ πίσω τους υπάρχει ένα μικρό τιμ από γιατρούς, φυσιοθεραπευτές, ψυχολόγους, διαιτολόγους και άλλους «-λόγους» (στον λόγο μου!) που όχι μόνο φροντίζουν όλα να γίνονται όπως πρέπει αλλά και ξέρουν να αντιμετωπίσουν ό,τι χαριτωμενιά πάει στραβά.

Στον αντίποδα, εμείς υποβάλλουμε το σώμα μας σε ανάλογη ταλαιπωρία, δεν έχουμε όλους αυτούς τους ανθρώπους πίσω μας, ασκούμαστε (συχνά) βάσει προγραμμάτων αμφίβολης επιστημονικής τεκμηρίωσης (στα πιο πολλά ντότζο, οι διατάσεις γίνονται αντί για ζέσταμα –να ρωτήσουμε έναν γυμναστή να δούμε πόσο λογικό είναι αυτό;), δεν τηρούμε παρά απολύτως επιδερμικά τις βασικές αρχές φυσικής αγωγής και η μόνη μας δικαιολογία, προς τον εαυτό μας, προς τους οικείους μας όταν φρικάρουν ή προς τον γιατρό, όταν μας κοιτάζει με ύφος «που πα ρε Καραμήτρο;» είναι «Μα δεν είμαι αθλητής –χομπίστικα το κάνω». Και για κάποιον λόγο, η απάντηση αυτή καλύπτει τα πάντα.

Μήπως, λέω μήπως, πρέπει να το δούμε το πράγμα λίγο πιο οργανωμένα; ΟΚ, προφανώς δεν ισχυρίζομαι να αλλάξουμε όλοι lifestyle και να αρχίσουμε να ζούμε ως πρωταθλητές –ούτε μπορούμε και, προσωπικά μιλώντας, ούτε θα το ήθελα ακόμα και για όλα τα μετάλλια του κόσμου. Και βεβαίως δε λέω να σταματήσουμε τις πολεμικές τέχνες (χα!) Απλώς σκέφτομαι μήπως αρχίζαμε σιγά-σιγά να συμφιλιωνόμαστε με το σώμα μας και, αν είναι να το ξεσκίζουμε, τουλάχιστον να το κάνουμε όπως πρέπει. Οι πολεμικές τέχνες είναι πολύ ωραίο πράγμα για να στο κόψει ο γιατρός...

...ή έτσι λέει ο σεμπάι τουλάχιστον. Εγώ απλώς το μεταφέρω...

No comments: