Thursday, February 17, 2011

Τι ξέρει μωρέ ο μαλάκας;

Ο δραματουργός και ποιητής της Ελισαβετιανής Αγγλίας Ουίλιαμ Κόνγκριβ (και όχι ο Κίπλινγκ –αλήθεια!) είχε πει στο έργο του Η Πενθούσα Νύφη (πράξη ΙΙΙ, σκηνή 2) ότι «ούτε η μανία της κόλασης μπορεί να συγκριθεί με τη μανία μιας περιφρονημένης γυναίκας». Προσωπικά, ανέκαθεν πίστευα ότι η συγκεκριμένη ατάκα (η οποία παρεμπιπτόντως ηχεί πολύ καλύτερα στα αγγλικά *) θα ήταν πιο ακριβής αν έλεγε «ούτε η μανία της κόλασης μπορεί να συγκριθεί με τη μανία μιας περιφρονημένης προκατάληψης» –και όχι μόνο επειδή η πρωτότυπη ατάκα είναι ελαφρώς σεξιστική. Κυρίως επειδή οι άνθρωποι είναι πράγματι διατεθειμένοι να σου βγάλουν τα μάτια τρίχα-τρίχα αν αποπειραθείς να θίξεις τις προκαταλήψεις τους, ιδιαίτερα αν στις προκαταλήψεις αυτές έχουν στηρίξει την ιδεολογία, την κοσμοθεωρία και τον τρόπο ζωής τους.

Αφορμή για το σημερινό παραλήρημα είναι μια συζήτηση που προέκυψε σχετικά με κάποιο κείμενο του Ντον Ντρέγκερ για τις σχολές ξιφασκίας της περιόδου Έντο (1603-1868) το οποίο μπορεί να βρει κανείς στον δεύτερο τόμο των Πολεμικών Τεχνών και Δρόμων της Ιαπωνίας, Κλασσικές Πολεμικές Τέχνες (λίαν συντόμως στα βιβλιοπωλεία τη περιοχής σας –ναι, περί εσωτερικής διαφήμισης πρόκειται). Στο εν λόγω κείμενο, ο θείος Ντον ξετινάζει ελαφρώς σχεδόν άπασες τις σχολές ξιφασκίας (και όχι μόνο) της εν λόγω περιόδου βάσει της λογικής ότι επειδή φτιάχτηκαν σε μια περίοδο ειρήνης, μετέφεραν το κύριο βάρος του ενδιαφέροντός τους από την μαχητική αποτελεσματικότητα στην προσωπική εξέλιξη. Πρόκειται για τη γνωστή συζήτηση περί «τζούτσου» εναντίον «ντο» την οποία ξεκίνησε ο Ντρέγκερ πριν από 30 και χρόνια και η οποία μαστίζει ακόμα και σήμερα όλον τον κόσμο των ιαπωνικών πολεμικών τεχνών –κυρίως τον κόσμο εκτός Ιαπωνίας, καθώς εντός το θέμα είναι μάλλον λυμένο.

Σε κάποια συζήτηση λοιπόν με φίλους ενασχολούμενους με κάποια από τις σχολές που αναφέρει ο Ντρέγκερ, ο σεμπάι ανέφερε το εν λόγω απόσπασμα, χωρίς (επαναλαμβάνω ΧΩΡΙΣ) να υπαινιχθεί το ελάχιστο για την αποτελεσματικότητα της συγκεκριμένης σχολής –και ο σεμπάι είναι της άποψης ότι ο Ντρέγκερ μάλλον το είχε παρακάνει με τον περί ου διαχωρισμό. Αυτό που είχε πολλή πλάκα (από μια μεριά, γιατί από την άλλη ήταν κάπως άβολο) ήταν η αντίδραση των φίλων, η οποία συνοψιζόταν στην έκφραση «Ώχου μωρέ με τον Ντρέγκερ! Τι ήξερε κι αυτός ο μαλάκας! Η δική μας σχολή είναι κάργα πολεμική». Όπως αντιλαμβάνεται ακόμα και ο πιο μετριοπαθής αναγνώστης, το συγκεκριμένο επιχείρημα έφερε μια κάποια θυμηδία στην ατμόσφαιρα –θυμηδία προκειμένου να αποφευχθεί η παγωμάρα, βεβαίως.

Ανεξάρτητα από το πόσο δέχεται κανείς την επιχειρηματολογία του Ντρέγκερ, και όπως έχουμε πει επανειλημμένως υπάρχουν άφθονοι αντίλογοι, ακόμα και μεταξύ των «μαθητών» του, υπάρχουν ορισμένα θέματα τα οποία είναι εγνωσμένης αξίας, πάει να πει (και το λέει, δεν πάει απλώς) δεν επιδέχονται αμφιβολιών όσο(;) κακοπροαίρετος και αν είναι κανείς. Ένα από αυτά, ακόμα και σε έναν χώρο τόσο νεφελώδη όπως αυτός των πολεμικών τεχνών είναι η κατάρτιση του Ντρέγκερ και ορισμένων (λίγων) άλλων ανθρώπων. Και, παρακαλώ, δεν αναφέρομαι στην καθαυτό εγκυρότητα των απόψεών του, ούτε στην ορθότητα των ερμηνειών του· μιλάω καθαρά για την κατάρτισή του. Για όσους δε, δεν έχουν διαβάσει ήδη τον πρώτο τόμο της προαναφερθείσας τριλογίας (από ό,τι ακούω υπάρχουν ακόμα δεκαεπτά άτομα που δεν το έχουν διαβάσει. Αύριο με τον κηδεμόνα τους!), παραθέτω αμέσως το σύντομο πολεμικοτεχνίτικο CV του από την εισαγωγή του βιβλίου.

«5ο νταν στο τζούντο από το Κόντοκαν, 7ο νταν στο ιάιντο και στο κέντο, 5ο νταν στο Τομίκι Αϊκίντο, 7ο νσταν κιόσι στο τζόντο της Ιαπωνικής Ομοσπονδίας Κέντο, 5ο νταν στο τζούκεντο, (πιθανότατα) μένκιο καϊντέν στο Σίντο Μούσο Ρίου, (πιθανότατα) κιόσι στο Τένσιν Σόντεν Κατόρι Σίντο Ρίου και (πιθανότατα) με κάποιους βαθμούς στο Σότοκαν και στο Κιόκουσινκαϊ. Επίσης, προπονητής στο Κόντοκαν (μεταξύ άλλων και του πρωταθλητή βαρέων βαρών του 1964, Ισάο Ινοκούμα) και κάτοχος αδειών διδασκαλίας για τα έξι από τα επτά επίσημα κάτα του τζούντο, συγγραφέας 23 βιβλίων, επτά μονογραφιών και αναρίθμητων άρθρων, μεταφραστής άλλων τριών βιβλίων του δασκάλου του στην Τένσιν Σόντεν Κατόρι Σίντο Ρίου (και σόκε της) Οτάκε Ριτσούκε, μέλος του Νίχον Κομπούντο Σικοκάι, της πιο έγκυρης οργάνωσης για τη μελέτη και τη διάσωση των κλασικών πολεμικών τεχνών της Ιαπωνίας, ιδρυτής της Διεθνούς Οπλολογικής Εταιρείας και συνιδρυτής της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Τζόντο και της Ερασιτεχνικής Ένωσης Τζούντο, πρόγονου της αμερικανικής ομοσπονδίας τζούντο».

Τι δηλοί ο μύθος; Ότι ο φίλος ξιφομάχος θεωρεί πολύ πιο φυσιολογικό να αμφισβητήσει τον Ντρέγκερ και τα τριάντα χρόνια που έκανε πολεμικές τέχνες στην Ιαπωνία (και έτσι όπως τις έκανε) παρά τον δάσκαλό του ο οποίος ασχολείται με το ξίφος δύο χρόνια και ο οποίος νομίζει ότι στην Ιαπωνία όλος ο κόσμος κυκλοφορεί ακόμα στους δρόμους με κιμονό, κοτσάκι τσονμάγκε και ντάισο στη μέση. Διότι, και εδώ είναι το κουμπί της Mme Alexis, αν αμφισβητήσει τον δάσκαλό του, αμφισβητεί την επιλογή του και κατά συνέπεια την προπόνησή του, τον σημερινό (και αυριανό) βαθμό του, την αυριανή άδεια διδασκαλίας του κ.ο.κ. Προκειμένου λοιπόν να βρεθεί στη δύσκολη θέση να αντικαταστήσει τη σέιζα με την οριζοντίωση σε κάποιον καναπέ ψυχοθεραπευτή και να αρχίσει να συζητάει, αντί για ξιφομαχίες, τα παιδικά του χρόνια, προτιμάει να απορρίψει συνολικά τον Ντρέγκερ και το έργο του. Εντάξει, αδέλφια, όμως έτσι δε βάφουμε αυγά ούτε εκτός εποχής.

Κανένας δάσκαλος (ούτε ο Ντρέγκερ) δεν είναι/ήταν άσφαλτος –άσφαλτος είναι εκείνο το μαύρο πράγμα που βάζουμε στους δρόμους. Όλοι μπορεί να κάνουμε λάθη, όλοι μπορεί να μη διαβάσουμε κάτι σωστά, όλοι μπορεί να μην καταλάβουμε κάτι καλά. Το σωστό, όταν το ανακαλύψουμε και το διασταυρώσουμε (δημοσιογραφική μεθοδολογία σχετικά εγγυημένης αποτελεσματικότητας) δεν ανατρέπει κατ' ανάγκη ό,τι ξέρουμε -συνήθως το κάνει καλύτερο και ισχυρότερο. Αν θεωρούμε ότι οι πολεμικές τέχνες είναι κάτι παραπάνω από απλό ξυλίκι και ποιος θα βγάλει το μάτι τ' αλλουνού με ξύλα, σίδερα κ.λπ. οι πάσης φύσεως προκαταλήψεις μας θα πρέπει να μπουν κάτω από το μικροσκόπιο και να εξεταστούν σε μεγέθυνση 1500Χ. Και επειδή ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το ποιες από τις πεποιθήσεις μας είναι προκαταλήψεις, ας το κάνουμε με όλες. Better safe than sorry...

...ή έτσι λέει ο σεμπάι τουλάχιστον. Εγώ απλώς το μεταφέρω...

* «Nor Hell a fury, like a woman scorn'd» -δεν είναι πράγματι καλύτερο;

No comments: